Những người không dung nạp Lactose không thể tiêu hóa hết đường (Lactose) trong sữa. Kết quả là họ bị tiêu chảy, đầy hơi và chướng bụng sau khi ăn hoặc uống các sản phẩm từ sữa. Tình trạng này còn được gọi là kém hấp thu Lactose, thường vô hại nhưng các triệu chứng của nó có thể gây khó chịu.
Không dung nạp Lactose là như thế nào?
Quá ít enzyme được sản xuất trong ruột non (Lactase) thường là nguyên nhân gây ra tình trạng không dung nạp Lactose. Bạn có thể có lượng Lactase thấp nhưng vẫn có thể tiêu hóa các sản phẩm sữa. Nhưng nếu mức độ của bạn quá thấp, bạn sẽ trở nên không dung nạp Lactose, dẫn đến các triệu chứng sau khi bạn ăn hoặc uống sữa.
Triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của tình trạng không dung nạp thường bắt đầu từ 30 phút đến hai giờ sau khi ăn hoặc uống thực phẩm có chứa Lactose. Các dấu hiệu và triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Bệnh tiêu chảy
- Buồn nôn và đôi khi nôn mửa
- Co thăt dạ day
- Đầy hơi
Nguyên nhân
- Không dung nạp xảy ra khi ruột non của bạn không sản xuất đủ enzyme (lactase) để tiêu hóa đường sữa (lactose).
- Thông thường, Lactase biến đường sữa thành hai loại đường đơn giản – glucose và galactose – được hấp thụ vào máu qua niêm mạc ruột.
- Nếu bạn thiếu Lactase, Lactose trong thức ăn sẽ di chuyển vào ruột kết thay vì được xử lý và hấp thụ. Trong ruột kết, vi khuẩn bình thường tương tác với đường sữa khó tiêu, gây ra các dấu hiệu và triệu chứng không dung nạp đường sữa.
Các dạng không dung nạp Lactose
Có ba loại không hấp thụ lactose. Các yếu tố khác nhau gây ra tình trạng thiếu hụt lactase ở mỗi loại.
- Không dung nạp lactose nguyên phát: Những người mắc chứng không dung nạp lactose nguyên phát – loại phổ biến nhất – bắt đầu cuộc sống sản xuất đủ lactase. Trẻ sơ sinh nhận được tất cả dinh dưỡng từ sữa cần có lactase.
- Không dung nạp lactose thứ phát: Dạng không dung nạp lactose này xảy ra khi ruột non của bạn giảm sản xuất lactase sau khi bị bệnh, chấn thương hoặc phẫu thuật liên quan đến ruột non.
- Không dung nạp lactose bẩm sinh hoặc phát triển: Có thể xảy ra trường hợp trẻ sinh ra không dung nạp lactose do thiếu lactase nhưng rất hiếm. Chứng rối loạn này được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác theo kiểu di truyền được gọi là lặn nhiễm sắc thể thường, nghĩa là cả cha và mẹ đều phải truyền cùng một biến thể gen thì đứa trẻ mới bị ảnh hưởng.
Nguy cơ
Các yếu tố có thể khiến bạn hoặc con bạn dễ bị không dung nạp lactose bao gồm:
- Tuổi ngày càng tăng. Chứng không dung nạp thường xuất hiện ở tuổi trưởng thành. Tình trạng này không phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ.
- Dân tộc. Không dung nạp phổ biến nhất ở người gốc Phi, châu Á, gốc Tây Ban Nha và người Mỹ gốc Ấn.
- Sinh non. Trẻ sơ sinh sinh non có thể bị giảm lượng lactase vì ruột non không phát triển các tế bào sản xuất lactase cho đến cuối tam cá nguyệt thứ ba.
- Bệnh ảnh hưởng đến ruột non. Các vấn đề về ruột non có thể gây ra tình trạng không dung nạp lactose bao gồm sự phát triển quá mức của vi khuẩn, bệnh celiac và bệnh Crohn.
- Một số phương pháp điều trị ung thư. Nếu bạn đã xạ trị ung thư dạ dày hoặc bị biến chứng đường ruột do hóa trị, nguy cơ mắc chứng không dung nạp sẽ tăng lên.
Bài viết này được biên soạn và tư vấn bởi bác sĩ Hồ Kim Châu – cố vấn chuyên môn tại trung tâm xét nghiệm DNA TESTINGS, người đã nghiên cứu và tổng hợp thông tin từ các nguồn uy tín để mang đến cái nhìn khoa học và chính xác về Hiện tượng không dung nạp Lactose. Bác sĩ Châu đã chú trọng đến việc cung cấp thông tin một cách rõ ràng và dễ hiểu, giúp người đọc có cái nhìn toàn diện về hiện tượng này để người đọc có thể hiểu rõ hơn về nó.
Nguồn tham khảo: Mayo Clinic – Lactose intolerance
